حوزه علمیه علی رغم چالش­هایی که با آن مواجه بوده به ویژه در طی دوران حکومت بعث صدام و چالش­ها و خطراتی که امروزه با آن مواجه است، همچنان استقلال و استقامت خود را حفظ کرده و این مهم­ترین ویژگی آن به شمار می­رود.

دانشگاه نیز می­تواند منبعی برای نسل جوان به شمار رود و می­توان آن را به عنوان نهادی که اساساً برای ساخت زندگی بشر است توصیف نمود.

خلق روحیه رقابت سالم بین دانشجویان وتلاش برای ایجاد متدهای آموزشی مستقل و بدون تقلید از شرق و غرب و تأکید بر تقریب بین دو نهاد حوزه و دانشگاه.

مرکز پژوهش­های تخصصی بین حوزه و دانشگاه در کربلای معلا چهارمین همایش علمی جهانی با شعار "حوزه و دانشگاه، مسؤولیت مشترک در نهادینه کردن وحدت ملی و اسلامی و مبارزه با تروریسم و اختلافات مذهبی" را با حضور تعداد زیادی از اساتید و طلاب حوزه علمیه و مشارکت تعدادی از رؤسا و اساتید دانشگاه­های عراقی و ایرانی و برخی از بزرگان دینی از برخی کشورهای اسلامی مانند جمهوری اسلامی ایران، لبنان و بحرین برگزار کرد. به همین مناسبت، شیخ علی النجفی زیده عزه به نیابت از حضرت آیت الله شیخ بشیر النجفی دام ظله بیانیه­ ایشان را در برابر شرکت کنندگان در همایش قرائت کردند. که به شرح ذیل است:

پیام دفتر حضرت آیت الله العظمی شیخ بشیر حسین النجفی دام ظله به چهارمین همایش علمی درباره همگرایی و وحدت حوزه و دانشگاه. تاریخ: 14 رجب 1434 هـ مصادف با 25/05/2013  میلادی

بسم الله الرحمن الرحیم

حمد و سپاس خدای را که قرآن را بر بنده خود نازل کرد تا برای جهانیان هشدار دهنده باشد و صلوات و دورد بر سرور خلائق محمد بن عبد الله صلی الله علیه و آله وسلم که به عنوان رحمة للعالمین مبعوث شد.

خداوند متعال در قرآن کریم می­فرماید: وَ قُلِ اِعْمَلُوا فَسَيَرَى اَللّٰهُ عَمَلَكُمْ وَ رَسُولُهُ وَ اَلْمُؤْمِنُونَ وَ سَتُرَدُّونَ إِلىٰ عٰالِمِ اَلْغَيْبِ وَ اَلشَّهٰادَةِ فَيُنَبِّئُكُمْ بِمٰا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ  ﴿التوبة، 105﴾

و بگو: عمل کنید یقیناً خدا و پیامبرش و مؤمنان اعمال شما را می  بینند، و به زودی به سوی دانای نهان و آشکار بازگردانده می  شوید، پس شما را به آنچه همواره انجام می  دادید، آگاه می  کند.

جایگاه شما یکی از آن جایگاه­هایی است که احساس غبطه را در انسان ایجاد می­کند. جایگاهی که اهميت توجه به دو نهاد حوزه و دانشگاه که به منزله روح زندگی در کالبد نظام اسلامی به طور کلی و در میان مردم عراق به طور خاص را آشكار می­کند.

نهاد نخست حوزه علمیه است که از زمان تأسیس توسط امام صادق علیه السلام به لطف تلاش­های عالمان با اخلاص در طول تاریخ همچنان پرتو افشانی می­کند و ریشه­های اسلام را آبیاری و تنه­های آن را تقویت و شاخه­ها و برگ­های آن را شکوفا می­کند. آنچه که سلامت نتایج تلاش­های این عالمان را تضمین می­کند، دور ماندن حوزه علمیه از دست ظالمان و خفیف شمارندگان دین و حفظ استقلال و راه مستقیم و صحیح آن است که با شکوفایی همراه دقت و عمق اندیشه اصیل همراه شده و همواره مسیر پویندگان در رکاب اسلام را روشن می­کند و هرچند در شهرهای عراق چون کاظمین، بغداد و حله پراکنده بوده اما جهان را با پرتو هدایت و روح ایمان سیراب می­سازد.

اما نهاد دوم دانشگاه است با وسعت و تعدد گروه­ها و رشته­های مختلف که به منزله زندگی برای نسل جوان و منبع فرهنگ، تربیت و شکوفایی اندیشه­های مختلف است. نهادی که تمدن را آبیاری و شکوفا می­کند و هیچ جامعه­ای از آن بی­نیاز نیست. درحقیقت این نهاد پایه و اساس زندگی مردم است؛ زیرا وظیفه تربیت و آموزش جگرگوشه­های ما در زمینه­ها و دانش­های مختلفی که بشر نیازمند آن است را به عهده دارد. در عصور گذشته نهاد آموزش دینی و دانشگاهی یکسان بود اما انتشار و توسعه علوم مانع آن شد که این دو نهاد در یک نهاد جمع گردد. ضرورت ایجاب می­کرد که دو نهاد از یکدیگر تفکیک شوند تا اساتید و مسؤولان تربیتی و همچنین فرزندانم در دو نهاد حوزه و دانشگاه از وظایفی که بر عهده دارند و باید انجام دهند اطلاع یابند.

نهاد نخست علی رغم چالش­ها و تهدیدات مختلفی که با آن مواجه بوده به ویژه نظام سابق بعث ودر حال حاضر با تهدیدها و چالشهای جدیدی روبروست، اما همچنان در مسیر صحیح خود باقی و استوار است. بزرگان حوزه نیز در هر شرایط و با هر هزنیه­ای به وظایف خود پایبند و آماده تقدیم جان و مال خود برای حفظ حوزه علمیه و سلامت رویکرد و استقلال آن هستند.

اما مسؤولان و مدیران نهاد دوم یعنی دانشگاه، به وظایف خود توجه داشته باشند. این نهاد در نظام سابق برای تقویت نظام و خدمت به آن به کار گرفته می­شد و این خود پیشینه بدی برای این نهاد به شمار می­رود. اکنون که خداوند متعال کشور و مردم را از شر آن طاغوت آسوده کرده و عقل و نفس مسؤولان و مدیران این نهاد آزاد گشته، مسؤولیت سنگینی بر عهده دارند و باید به امور اساسی ذیل توجه داشته باشند:

• ایجاد روحیه رقابت سالم بین دانشجویان در دانشگاه­ها که امری اساسی برای تشویق جوانان و نوجوانان به تلاش بیشتر و از خودگذشتگی برای رسیدن به مراتب بالای علم و دانش است.
• نظارت بر جنبش­های دانشجویی که از راه صحیح منحرف نشوند و دانشگاه را جولانگاه آزادی­هایی نکنند که با وظایف اصلی دانشجویی و روح اسلام سازگار نیست.
• نظارت بر روش­های آموزشی؛ زیرا این روش­های روح دانشگاه هستند و باید از عواملی که باعث انحطاط یا فساد اخلاقی، فساد اداری و عدم شفافیت می­شود پاک و منزه گردند. همچنین این روش­ها باید از یوق تقلید از شرق و غرب آزاد شود تا دانشجو احساس ضعف و خود کم بینی در برابر بیگانگان نداشته باشد. ایجاد روحیه عزت و کرامت در دانشجو برای سوق دادن وی به سمت پیشرفت و امید به پیروزی حداکثری در زمینه­های مختلف عملی و تکنولوژیک واجب و ضروری است.
• باید برای حفظ دین و شؤونات آن در رفتار دانشجویان در ساحات مختلف دانشگاه تلاش کرد تا دانشجو حریم دانشگاه را به مکانی برای کسب لذت­های نفسانی تبدیل نکند. شاید یکی از ساده­ترین و صحیح­ترین کارها در این چارچوب برگزاری سخنرانی­های مذهبی توسط روحانیت در مناسبت­های مختلف باشد تا از یکسو از این رهگذر اهداف تربیتی محقق شود و از سوی دیگر  پیوند بین دو نهاد حوزه و دانشگاه تقویت گردد. اساتید دانشگاه­ها باید این موضوع را برای نسل کنونی تبیین کنند که دانش میراث خانوادگی هیچکس نیست؛ بلکه دستاورد کسی است که درس می­خواند و تلاش می­کند. اسلام نیز اساس علم و مشوق واقعی و اصلی برای پیشرفت در زمینه­های علم و عمل به شمار می­رود. دانشجویان مسلمان باید در همه شاخه­های علوم پیشرفت کنند تا ملت­های اسلامی کرامت از کف رفته خویش را دوباره بازیابند و از یوق پیروی از شرق و غرب آزاد گردند. (إِنَّهُمْ يَرَوْنَهُ بَعِيداً * وَنَرَاهُ قَرِيباً)، والسلام.